Wanneer iemand mij vraagt hoe het met me gaat, zeg ik meestal: “Goed, goed, goed!” Of soms: “Druk, druk, druk!”
Dat laatste zeg ik steeds minder vaak, omdat ik er zelf een beetje moe van word. Altijd druk zijn is geen trofee, en toch, als ik eerlijk ben, is het vaak wel waar. Niet alleen voor mij, maar voor zovelen om me heen. Het lijkt wel alsof we allemaal op standje “ren, vlieg, val, en sta weer op” staan.
Niet omdat we zwak zijn, maar omdat we leven in een hypernerveuze samenleving die ons continu ‘aan’ zet: individueel, prestatiegericht en steeds sneller. Dat is geen privéfoutje; het is een systeemding. De RVS bevestigt dit en pleit voor een koerswijziging.
De hypernerveuze samenleving
Ik las onlangs het rapport Op de rem! van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving, en ik voelde me bijna betrapt. Alsof ze mijn hoofd van binnen hadden bekeken. Want wat ik ervaar, die continue druk, het idee dat ik moet presteren, er moet zijn, zichtbaar moet zijn, gezond, gelukkig en succesvol, is geen individuele zwakte. Het is, zoals de Raad het noemt, de hypernerveuze samenleving. Een samenleving waarin je voortdurend “aan” staat.
We leven in een wereld waarin presteren de norm is. Succes is meetbaar, zichtbaar, maakbaar. En als het niet lukt? Dan ligt het aan jou. Dan moet je werken aan je mindset, je weerbaarheid, je time-management. Dan moet je een cursus mindfulness volgen, of een coach bellen.
Collectieve druk, individuele last
Het rapport stelt iets belangrijks: mentale gezondheid is geen puur persoonlijke aangelegenheid. Het is een kwestie van mentale volksgezondheid. Want bijna de helft van de Nederlanders krijgt ooit te maken met mentale problemen. Bij jongeren gaat de levenstevredenheid zelfs flink omlaag: van 86% in 2013 naar 75% in 2023. En de wachtrijen voor de ggz? Meer dan 100.000 plekken zijn gevuld.
Dat zijn geen persoonlijke issues. Dat zijn maatschappelijke signalen.
We leven in een tijd waarin “alles mogelijk is”, als je maar hard genoeg werkt. En als je dan toch vastloopt, dan moet je harder werken aan jezelf. Wat een wreed optimisme is dat eigenlijk. Alsof we allemaal CEO zijn van onze eigen geluk BV.
Waarom ik “druk, druk, druk” probeer af te leren
Ik zeg het soms nog uit automatisme. “Ja, druk, druk, druk!” Het klinkt luchtig, bijna stoer. Maar elke keer dat ik het zeg, herinner ik mezelf eraan: druk is niet hetzelfde als goed. En goed is niet altijd hetzelfde als écht goed.
Ik ben niet alleen verantwoordelijk voor mijn mentale gezondheid. Ja, ik kan keuzes maken, grenzen stellen, hulp vragen. Maar ik leef ook in een wereld waarin de lat continu verschuift, waarin tijd altijd op is, waarin alles sneller, beter en efficiënter moet.
Het rapport Op de rem! zegt het zo helder: we hebben verbinding, verscheidenheid en vertraging nodig.
Dus... hoe gaat het nou echt?
Soms nog steeds goed, goed, goed. Maar ook wel eens onzeker. Of vermoeid. Of gewoon: “het gaat wel, ik voel me wat vol”.
En dat is oké.
Misschien moeten we vaker zeggen: “Het gaat… zoals het gaat.”
En ondertussen wat vaker op de rem trappen. Gewoon, om weer even te voelen dat we leven. En niet alleen draaien.
Hou dus deze 3 punten in de gaten:
- We hebben anderen nodig om mentaal gezond te blijven. Dat begint bij écht luisteren.
- Er is niet één norm. Niet iedereen hoeft het hoogste diploma of de snelste carrière.
- Tijd nemen is geen luxe, het is een noodzaak.
Het is tijd voor een andere koers. Niet sneller, maar dieper. Niet meer, maar beter afgestemd. Niet perfecter, maar menselijker.
Wat Kun Jij Vandaag Doen?
- Trap bewust op de rem. Plan 10 minuten vandaag zonder scherm, zonder doel. Alleen jij en je ademhaling.
- Doorbreek het prestatiedenken. Wat als je deze week niet je beste versie hoeft te zijn , maar gewoon je huidige zelf?
- Zoek de verbinding op. Eén écht gesprek met een vriend(in) doet meer voor je welzijn dan tien ‘likes’ op Instagram.
Het is tijd voor een andere koers. Niet sneller, maar dieper. Niet meer, maar beter afgestemd. Niet perfecter, maar menselijker.
